Laikler artık ‘yabancı’, ötekiler ‘yerli’ oldu

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Etyen Mahcupyan, Serbestiyet sitesindeki yazısında toplumdaki bölümler ortası karşılaştırmayı ve yaşanan değişimi kıymetlendirdi.

Laik kesim’in ‘öteki’ olarak nitelediği geniş kitleler karşısında yaşanan değişimle birlikte “yabancı” pozisyonuna düştüğünü vurgulayan Mahcupyan, tıpkı kısmın “yerliler” karşısında kendisini de tanımlayamaz hale geldiğine dikkat çekti.

Mahcupyan’ın “Asıl hezimet ‘yerlileri’ anlamamak mı sanki?” başlıklı yazısından kıymetli kısımlar:

Laik kesim kendi tarihi üstünlüğünden o derece emin ki ‘Yerlileri’ anlamamak bir yana, onları kendi rasyonalitesi ışığında, yapaylaştırarak kategorize ediyor ve böylelikle manaya imkanını tamamıyla elden kaçırıyor. Ne yazık ki bu ‘rüya’ kısa vakitte bitecek ve laik kesim akut bir ‘yabancılaşma’ sorunu ile karşı karşıya olduğunu hissedecek. Zira laiklerin ‘öteki’ dedikleri artık ‘yerli’… Ve laikler de artık ‘yabancı’. Ortalarından yerlileşmek isteyenler varsa bunun yolu ‘millileşmeden’ geçiyor. Başka deyişle yabancılıktan kurtulmak için evvel (yeni) devlete biat etmeniz gerek. Bu sayede yerliliğe (kimlik olarak olmasa da) siyaseten yaklaşmanız mümkün.

“ÜLKENİN İDEOLOJİK SAHİPLERİ”

Cumhurbaşkanlığı sistemi sayesinde seçimlerin bir referandum havasına girmesi ve akabinde gelen ‘yenilgi’ tahminen de laik kesim için bir düşünme fırsatı yaratır. Zira parlamenter sistem, hiçbir partiye çoğunluk sağlamadığı ve farklı partilerin koalisyonuna yol açtığı ölçüde gerçekleri bir ölçü bulanık hale getiriyordu. ‘Azınlıktaydık lakin iktidarın modülü olabilirdik.’

Cumhuriyet ana doğrultu olarak Kemalizm üzerinden yürüdüğü sürece sorun hayati değildi… Ötekiler ortada bir iktidara ortak çıksa, hatta ele geçirse bile bunun süreksiz olacağına inanılıyordu. Ne de olsa ülkenin ideolojik manada asıl sahipleri ‘bizlerdik’.

DİNDARLAR VE LAİKLER

Toplumun kültürel muhafazakarlar (dindarlar) ve kültürel ilericiler (laikler) halinde bölünmüş olduğu ‘gözlemi’ laik kesim açısından ayrıyeten rahatlatıcıydı. Hayat kaçınılmaz olarak ‘ileriye’ gideceğine (sosyolojiyi o tarafta tetikleyeceğine) nazaran bugünkü azınlıkta olma hali de geçiciydi. Nicelik açısından handikaplı durumda olunsa bile nitelik açısından üstünlük barizdi…

Bu kolay (kaba?) değerlendirmenin laik kısmın bilinçdışında esaslı formda yerleşik olduğunu düşünüyorum. En entelektüel ve derinlikli olanlarımızın bile ruhsal beklentisi bu tarafta ve buradan hareketle de bir tıp ‘haklılık’ ya da üstünlük hissine sahibiz.

“YENİ İTTİHATÇILIK NİTELİĞİ”

Ancak artık karşımızda beklenmedik bir durum var: Ardına devleti de almış İttihatçı bir iktidar cumhurbaşkanlığı sistemi sayesinde azınlıkta olan her türlü kimlik ve kanıyı ‘sonsuza dek’ mağlubiyete mahkum etme bahtına sahip. Kemalizmin ‘ışığında’ niteliksel üstünlüğe sahip olmanın pahası yok, zira Yeni İttihatçılık niteliği yine tanımlıyor.

Bugünkü iktidar kendi takipçilerine yalnızca niceliksel üstünlük (dolayısıyla siyasi güç) değil, niteliksel üstünlük (dolayısıyla devletin sahipliğini) sunuyor.

Şu an yaklaşan lokal seçimler nedeniyle maruz kalınan travmanın tesirleri ağır olarak gözlemlenemiyor. ‘Ne de olsa bir bahtımız daha var… bu iş şimdi bitmedi.’ Lakin bu defa mahallî seçimler bir evvelkine benzemeyecek ve büyük ihtimalle iktidar kazanacak. Zira laik kesim (dolayısıyla muhalefet) yaşananı manaya idrakine çok uzak.

“LAİKLER ARTIK YABANCI, ÖTEKİLER YERLİ”

Öte yandan uzun sürebilecek bir hezimet periyodunun yaklaştığını sezgisel olarak hissediyoruz. Tahminen de o nedenle hayatın tadını çıkarma tarafında bir gayretkeşlik sergiliyoruz. Gündelik hayatın keyiflerine dönmekle kalmıyor, onları toplumsal medyada, yazılı basında sergiliyoruz. Yani hem kendimize hem ‘ötekilere’ şunu söylüyoruz: ‘Kalite bizde, sanat estetik usul bizde… hayatı bilen, tadını çıkaran, onu sahiplenen bizleriz… bunu elimizden alamazsınız… asıl galip asılda tekrar biziz.’

Ne yazık ki bu ‘rüya’ kısa vakitte bitecek ve laik kesim akut bir ‘yabancılaşma’ sorunu ile karşı karşıya olduğunu hissedecek. Zira laiklerin ‘öteki’ dedikleri artık ‘yerli’… Ve laikler de artık ‘yabancı’. Ortalarından yerlileşmek isteyenler varsa bunun yolu ‘millileşmeden’ geçiyor. Öbür deyişle yabancılıktan kurtulmak için evvel (yeni) devlete biat etmeniz gerek. Bu sayede yerliliğe (kimlik olarak olmasa da) siyaseten yaklaşmanız mümkün.

LAİK KISMIN ASIL HEZİMETİ

Laik bölümün asıl mağlubiyeti bence seçimdeki başarısızlık değil. Gerçekten herkes biliyor ki iktidar bilhassa iktisattaki akla ziyan yanlışları yapmasaydı seçimi zati büyük farkla kazanacaktı. Kendimizi aldatmayalım… Asıl fotoğraf budur. (Şu an için) iktidarın tek rakibi kendisi.

Laik bölümün asıl hezimeti yaşanmakta olan değişimi anlamamış, kavrayamamış, idrak edememiş olması.

“MİLLİ OLAN GEÇMİŞTEKİ ULUSALDAN FARKLI”

‘Yerlilik’ bir yine sahiplenme öyküsü. Yüz yıllık bir ‘parantezin’ sonrasında mülkün asıl sahiplerinin merkeze geri dönme ve merkezi yine tanımlama iddiası… Münasebetiyle ‘milli’ olan da geçmişteki ‘milli’den farklı. Köklerini farklı yerlerde arayan ihtiraslı ve savaşkan bir ulusal bu…

YERLİLERİ GÖZÜNDE LAİK KESİM

Laik kesim kendi tarihi üstünlüğünden o derece emin ki ‘Yerlileri’ anlamamak bir yana, onları kendi rasyonalitesi ışığında, yapaylaştırarak kategorize ediyor ve böylelikle manaya imkanını tamamıyla elden kaçırıyor.

Dolayısıyla ‘Yerlilerin’ gözünde nereye oturduğunu da göremiyor… Giderek kendisini tanıması da zorlaşıyor.