sahibinden.com’da aslında ne oldu?

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

T24 teknoloji muharriri Füsun Ssrp Nebil, “sahibinden.com domain’inin güncellenmesi unutulmuş” başlıklı yazısında sitenin açıklamasının gereğince şeffaf olmadığına dikkat çekerek, bu çeşit durumlarda neler olabileceğine ait değerli ayrıntılar paylaştı.

NE ÇEŞİT SORUN YAŞANDIĞINA DAİR BİLGİ YOK

Ortalık birbirine girdi, herkes tartışıyor. Ne mi diyorlar? Mesela, “Acaba domain diğerine geçti de, milyonlarca dolar mı istenecek?” ya da “Acaba siber akın mıydı?”

Buna karşılık sahibinden.com, üstte gördüğünüz şeffaf olmayan açıklamayı yaptı. Neden şeffaf olmayan diyoruz? Zira açıklamanın içinde domain firmasıyla teknik bir sorun yaşandığı kaydediliyor lakin teknik ne tıp sorun yaşandığına dair bir bilgi yok. Bu nedenle de uzatılmasının unutulduğunu düşünüyoruz.

Onlar açıklamasa da, olayın ne olduğuna dair bilgi zati internette mevcut. En alta koyduğumuz domain alan ismi ayrıntı fotoğrafında, sahibinden.com domain’inin kime ilişkin olduğu görülüyor. Rastgele bir domain araştırma sitesinden bulabileceğiniz bu ayrıntıda şunlar var:

1- sahibinden.com domaini, 30 aralık 1999 tarihinde Network Solutions isimli domain satan firmadan satın alınmış.

2- Ocak’ta domain (muhtemelen parası ödenmediği için) hold’a alınmış. (Daha evvel alınsaydı, hepimizin haberi olurdu.) Fark edildiğinde muhtemelen iki yıllık ödenmiş.

3- Kapalılık talebi olsa gerek, zira temas noktalarına ilişkin adresler Network Solutions’ın alt şirketi olan Florida merkezli Perfect Privacy firması olarak gözüküyor.

4- Domain üzerinde “Transfer yasağı” var. (ICANN tanımı)

Burada olmayan fakat gün içinde fazlaca konuşulan iki mevzuyu biz aktaralım:

1- Domain’ler boşa düşse bile çabucak satılamaz. Kayıt firmasından firmasına değişmekle birlikte, 90 günlük bir müddet bulunur. Hala ödenmemişse ondan sonra satılabilir. Zira bugünkü örnekte de görüldüğü üzere, bu bir ticarethane. Bu ticarethanenin adresi sahibinden.com… Bunu bir kayıt (registrar) firmadan yıllık olarak kiralarsınız lakin kira devrini atladığınız vakit, registrar firma “Haydi bakalım, kapı dışarı” diyemez. Milletlerarası kuralları ve uyuşmazlıkta başvurulacak heyetler var. (ripe.net) Şayet bir domain’i (alan adı) bilmem kaç yıldır kullanıyor iseniz onun üzerinde sizin de haklarınız var.

2- Süreyi aşsanız da ödeyeceğiniz para milyon dolar olmaz. Domain’in kalitesine ya da öbür bir şey nazaran değişmez. Aldığınız adres uzantısına (yani com, net, org, tv vs.) nazaran değişmekle birlikte 15-30 dolarlık bir kira bedeli vardır. Geciktiğinizde, buna bir gecikme bedeli eklenir lakin o da 3-5 dolardır.

FİRMALARIN DOMAİN ALAN İSİMLERİNİ BİR KİŞİNİN HESABI DEĞİL, KÜME HESABI ÜZERİNDEN YÖNETMELİ

Bugünkü olay çok sıkıntılı değil ve ABD’de mesailerin açıldığı saat (TSİ 16.00 civarı) sonrasında, yani 1 gün içinde çözüldü. Ancak domain isimler konusunda diğer firmaların başına gelen olaylar var. Sırası gelmişken firmalara bir uyarıyı hukukçu Mehmet Ali Köksal üzerinden verelim:

“Bize gelen birçok olayda, domain alan ismi hesaplarının eski IT çalışanları tarafından yönetildiği, üstelik kurumsal hesaplar yerine, şahsi mail adresleri üzerinden yönetildiği üzere meselelerle karşılaştığımız için bu vesile ile şirketlere rastgele bir çalışanın şahsi adresi ile bu domain hesaplarını yönetmemelerini hatırlatmak isterim. Şayet bu türlü bir durum varsa bunu çabucak değiştirmelerini ve hatta, bunu X çalışana tahsis edilen [email protected] üzere bir adres yerine [email protected] üzere BT’deki yetkili birden fazla kişinin erişebileceği bir küme adresine bağlamalarının ve oradan yönetmelerinin daha sağlıklı olacağını söz edebilirim.

Aksi takdirde hem eski çalışana ilişkin bir adrese bakmak/incelemek ve ferdî veri/mahremiyet problemlerine neden olmak yahut eski çalışana ilişkin, belkide kapatılmış bir hesabı varsayım etmek, yine canlandırmak zorunda kalmak üzere sıkıntılarla karşılaşabilirler.”